ئمقدمه:
گازمایع یک نام بیشمار کاربرد نام مقاله ای است که سالها پیش در زمانی که در صنعت گازمایع مشغول به فعالیت بوده ام نوشتم که حاوی مطالبی دست اول و کاملا کاربردی برای علاقمندان و فعالان این صنعت بود.در آن سالها مدیریت یکی از هلدینگهای فعال در زمینه ی گازتجاری و صنعتی را برعهده داشتم که فعال در خرید،توزیع در داخل،حمل و نقل و فروش به کشورهایی همچون افغانستان،پاکستان و عراق را به عهده داشت و طی اقدامات صورت گرفته در عرض 4 سال بازار داخلی این هلدینگ 4برابر شد.
متاسفانه بک آپ مناسبی از مقاله ی خود نداشتم و چند نسخه ی پرینتی آن در دست همکاران محترم و دوستان ماند و هنوز ذخیره سازی اطلاعات مانند اکنون نبود.و لذا تصمیم گرفتم دوباره این مقاله را نگارش نمایم.اما حتما و صددرصد عزیزان بسیاری هستند که از بنده اطلاعات بسیار بیشتری دارند و بنده نیز تا جایی که به صورت عملی و نزیدیک در این مارکت حضور داشتم سعی مینمایم اطلاعاتی را بصورت ساده ترجهت استفاده ی تمامی عزیزان مطرح نمایم. و از آوردن مطالب تخصصی خوددداری نموده و حتما این مقاله جای بهتر شدن را دارد وبه مرور بروز رسانی نیز میشود.
فستیوال بالنهای گازمایع
گازمایع چیست؟
گاز مایع در واقع اولین سوخت گازی سازگار با محیط زیست و پاک میباشد که به کمک زمین آمد تا از قطع بی رویه ی درختان و نابود شدن جنگلها و تغییرات فاجعه بار زیست محیطی تا حد امکان جلوگیری نماید،قبل از آن این گاز به هدر میرفت یا سوزانده میشد.
در واقع گازمایع گازیست که به عنوان سوخت قدمت 150 ساله دارد،هلند اولین کشوری بود که توانست این گاز را کشف نماید.هلند در سال 1982 سعی نمود تا متان را مایع نماید که این آزمایشها باعث شد تا دکتر والتر اسنلینگ پروپان و بوتان را از گاز طبیعی استخراج نماید.
از ان پس کم کم استفاده از این گاز به عنوان یک سوخت آغاز گردید و در اوایل قرن بیستم کشور امریکا گازمایع را در مخازن فلزی ذخیره نمود.گازمایع مورد نظر ما که در سیلندرهای گاز وجود دارد همان lpg است که شامل بوتان و پروپان و درصد بسیار کمی از گازهای دیگر مانند بوتیلن و پروپیلن،بوتادین وایزو بوتیلن میباشد.در امریکا به نام پروپان ودر برخی کشورها lpgas نامیده میشود ونباید آنرا به گازطبیعی مایع که (LNG) اشتباه گرفت.LNG گازطبیعب یا همان متان میباشد که در شرایط ویژه با فشار و سرمای مشخص،گازطبیعی را به مایع تبدیل میکنند جهت انتقال آن به صورت کشتیهای مخصوص حمل گاز.سی ان جی نیز گازطبیعی فشرده است اما با فشار بسیار بیشتر گازطبیعی نیز به مایع تبدیل خواهد شد.
بیشترین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان:
بیشترین مصرف کنندگان گازمایع در جهان به ترتیب جین،امریکا،هند،روسیه،عربستان،ژاپن،کره جنوبی،مکزیک و اندونزی و … میباشند.همچنین در حال حاضر بزرگترین تولید کننده گاز مایع در دنیا ایالات متحده میباشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد بزرگترین شرکت گاز مایع ابالات متحده مقاله ی آشنایی با شرکت امریگس،غول صنعت پروپان امریکا را مطالعه فرمایید.
آشنایی با شرکت امریگس،غول صنعت پروپان امریکا
این فرآورده که شامل عمدتا شامل گازهای پروپان و بوتان میباشد،درصد بزرگی از آن را پروپان تشکیل میدهد،لذا اطلاعاتی در مورد پروپان و بعد بوتان عنوان مینمایم
گاز پروپان به صورت خالص:
گاز پروپان یک ترکیب هیدروکربنی است که سه اتم کربن دارد،بی رنگ و بی بو است.گاز پروپان در حالت عادی به صورت گاز است اما تحت فشار عادی به مایع تبدیل میشود که این خاصیت باعث شده تا این گاز قابل حمل باشد. و در دورترین مناطق،کوه،جنگل و دریا قابل استفاده باشد.
پروپان در حالت مایع تحت فشار قرار دارد.برای استفاده از ان به عنوان سوخت برای گرمایش و پخت و پز بایستی به گاز تبدیل شود.که این موضوع با برداشتن فشار از ان انجام میشود اما فشار گاز بسیار زیاد است و لذا برای استفاده از گازپروپان که در مخزن جمع اوری شده است. بایستی از رگولاتور(کاهنده فشار)استفاده نمود.
گاز پروپان بسیار آتشزاست. ودر دمای 450 درجه سانتیگراد خود به خود مشتعل میباشد،شاید مواردی را دیده باشید که مکانی آتش گرفته است و کپسولهای گاز درون آن براثر زیاد شدن گرما ترکیده است.همچنین نقطه ی جوش پروپان 42- درجه سانتیگراد میباشد و عملا پروپان خالص یخ نمیزند.چگالی آن 493 کیلوگرم بر مترمکعب میباشد و از هوا سنگینتر است و در صورت نشت مخزن گاز در سطح زمین باقی میماند تا به مرور تبخیر گردد و لذا در صورت نشت از گازطبیعی بسیار خطرناکتر است چراکه گازطبیعی شامل متان میباشد که از هوا سبکتر میباشد.
در مقایسه با گازطبیعی که بصورت لوله کشی به منازل رسیده و استفاده میشود 3 برابر آن انرژی دارد.و قطر لوله کشی گازطبیعی نست به گازمایع همین مقدار بزرگتر است،همچنین پروپان مایع وقتی به گاز تبدیل میشود 300 برابر بزرگتر خواهد شد که نشان از ان دارد که چه حجمی از گاز را برای مصرف در خورد ذخیره دارد.
ارزش حرارتی پروپان 49.58 مگا ژول بر کیلوگرم است که نسبت به بوتان بالاتر است،همچنین پروپان به دلیل خواص آن سوختی چندکاربره میباشد.
گازبوتان به صورت خالص:
بوتان نیز همانند پروپان در دسته ی آلکانها قراردارد و دو ایزومر نرمال بوتان و ایزوبوتان دارد.بی رنگ و بی بو است و خواص تقریبا مشابهی همانند پروپان دارد.نقطه ی جوش 0.5- میباشد،ارزش حرارتی آن 47.39 مگاژول بر کیلوگرم میباشد.در حالت مایع سبکتر از گاز و در حالت گازی سنگینتر از هوا میباشد.ودر صورت نشت در سطح زمبن باقی میماند تا به مرور تبخیر شود و لذا خطر بیشتری از این لحاظ نسبت به گاز طبیعی دارد.
هر دو سوختی مناسب برای پخت و پز میباشد،اما در هوای بالای صفردرجه،چراکه در دمای زیر صفر به دلیل نقطه ی جوش ان یخ میزند،
بوتان به عنوان ماده اولیه برای تولید بوتادین و استیک اسید استفاده میشود،سوخت گرمایشی مناسب و ایزوبوتان به عنوان مبرد در تجهیزات تهویه مطبوع و سرمایشی به کار میرود.بوتان بهتر از پوپان میسوزد و شعله ی ان آبی رنگ است لذا در دمای عادی نسبت به پروپان برای پخت و پز مناسبتر میباشد.
درواقع اخلاف بین بوتان و پروپان در برخی خواص شیمیایی انها میباشد،نقطه ی جوش،نقطه ی ذوب و ارزش حرارتی که نقطه ی جوش این دو باهم اخلاف زیادی دارند و لذا ترکیب این دوماده میتواند ویژگیهای منحصر بفردی را رقم بزند که همان گازمایع یا lpg میباشد.
خواص بوتان و پروپان
در جدول زیر خواص بوتان و پروپان اورده شده است که از لحاظ مقایسه ای اطلاعات جالبی را به همراه دارد.
| PROPANE | BUTANE | GAS properties |
| 49.58 | 47.39 | energy content MJ/kg |
| 25.3 | 27.5 | energy content MJ/L |
| 42- | 0.4- | °boiling temp:c |
| 858.7 | 215.1 | Pressure 21°c-kpa |
| 1967 | 1970 | flame temp:21°c |
| 0.270 | 0.235 | expansion:m³/L |
| 0.504 | 0.405 | gas volume:m³/kg |
| 1.53 | 2 | :relative density:air |
| 0.51 | 0.58 | kg per L |
| 1.55 | 2.07 | specific gravity@:25°c |
| 1.899 | 2.544 | density @15°c:kg/m³ |
رجوع کنید به blog@elgas.com.au
خواص و کاربرد گازمایع:
گازمایع یا lpg که به آن lpgas ودر امریکا پروپان نیز میگویند،عمده ی آن شامل پروپان،بوتان وبوتیلن و پروپیلن،بوتادین وایزو بوتیلن میباشد که اشاره شد.با خواصی که برای پروپان و بوتان ذکر شد با کم و زیاد کردن درصد این دو ویژگیهای متفاوتی نتیجه خواهد شد.
در واقع میزان درصد ترکیب پروپان و بوتان در هر کشور و هر منطقه با توجه به وضعیت آب و هوای ان کشور تفاوت میکند.در کشور ما که هوای تقریبا معتدلی دارد در گازمایع در 60 درصد بوتان خواهد بود و در فصل زمستان جهت جلوگیری از یخ زدن درصد پروپان بیشتر خواهد شد.لذا یخزدگی سیلندر در هوای بسیار سرد در ایران دیده میشود چراکه معمولا بوتان بیشتری در گازمایع تزریق میشود.
در کشورهایی مانند امریکا کانادا و امریکای شمالی گازمایع تا 90 درصد پروپان میباشد چراکه سردسیر هستند و به همین علت گازمایع به نام پروپان شناخته میشود.لذا با توجه هوای هر منطقه درصد اختلاط این گاز تفاوتهایی خواهد داشت.
از کاربردهای گازمایع که در سالهای اخیر بیشتر استفاده میگردد به عنوان سوخت خودرو میباشد که در این زمینه کشور ترکیه پیشرو میباشد و 25 درصد خودروهای ترکیه از گازمایع استفاده میکنند،پس از آن استرالیا و لهستان قرار دارند.
کاربرد گازمایع:
گازمایع کاربردهای بسیار زیادی دارد،در اینجا تعدادی از انها را عنوان میکنیم.
- سوخت جهت پخت و پز در رستورانها،منازل و باربیکیوها
- جهت سوخت آبگرمکنها:25 درصد آبگرمکنها در اروپا از ال پی جی استفاده میکنند
- جهت گرمایش محیط و به عنوان سوخت تجهیزات گازی
- سوخت خودرو
- به عنوان گاز مبرد r290
- ایزوبوتان در مبرد r600a
- جهت پخش کننده و پیشران در اسپری های تحت فشار
- در سیتمهای جرقه زن نیروگاهها
- جوشکاری و برشکاری فلزات
- گاز کالیبراسیون
- در کوره های کارخانجات کاشی و سرامیک
- به عنوان سوخت رزرو صنایع و کارخانجات
- در پتروشیمی به عنوان مواداولیه
- در تولید فوم و ظروف مواد اولیهفمحصولات پاک کننده،پلاستیک و …
- در کشاورزی جهت آفتکشها و خشک کن غلات
- گرمایش گلخانه ها
- به عنوان سوخت اصلی ماشین آلات شستشو در پایانه های مسافربری
- اشپزخانه های صنعتی
- در تفرجگاههای دور از شهر و سازه های موقت و مکانهای دور از گازطبیعی
- استفاده در بالن های تفریحی
- استفاده از گازمایع در انفجارهای صحنه های سینمایی
- سوخت اصلی لیفتراکها در صنایع و کارخانجات
- سوخت فندک
- تزریق به خطوط گاز طبیعی در زمستان جهت جبران کاهش فشار
- و……
یکی از کاربردهای بسیار مهم و وسیع گازمایع که در پانزده سال گذشته رو به افزایش بوده است به عنوان مبرد r290 میباشد که جهت اطلاعات بیشتر به مقاله ی زیر در سایت مراجعه فرمایید.
گاز R290 چیست؟
همانطور که ملاحظه مینمایید کاربردهای گازمایع بسیار است،گازمایع سوختی پاک و سبز میباشد که کمترین اثر منفی را برروی محیط زیست و لایه اوزون در بین سوختهای هیدروکربنی دارد،حتی مشعل المپیک با گازمایع روشن میماند.
-
- بالن هوای گرم
-
- گازمایع:سوخت مشعل المپیک
دو سه مورد از کاربردهای تخصصی پروپان را شرح میدهیم:
گازمایع در تولیدات اسپری های تحت فشار آرایشی و بهداشتی،چسب و رنگ و ….
قوطی آئروسل در واقع قطعه پیچیده ای از ماشین آلات است که به ارائه یک جریان ثابت و متمرکز از هر محصولی که در داخل قلع که از اجزای زیر تشکیل شده است پر می شود کمک می کند.
پیشران یا همان گازمایع
کنسانتره محصول
ظرف آئروسل
شیر و محرک
در واقع وجود گازمایع به صورت گاز درون ظرف اسپری باعث میشود که در هنگام اسپری،فشار گاز مواد داخل اسپری را به بیرون هدایت نموده و به صورت پودر خارج میشود،همچنین باعث خواهد شد که تا انتهای اسپری استفاده شود.
گازمایع به عنوان پیشران و پخش کننده مواد داخل اسپری در تمامی قوطی های اسپری استفاده میشود،ال پی جی بهترین ماده جهت استفاده به عنوان پیشران میباشد
البته جهت استفاده از گازمایع در اسپری های تحت فشار بایستی آن را بی بو نمود.
جهت بی بو نمودن گازمایع از فیلترهای ایتوانه ای در کارخانجات ساخت اسپری استفاده میشود.
جهت استفاده از گازمایع در اسپری های تحت فشار بایستی بی بو شوند.
سوخت لیفتراک در کارگاههای صنعتی و کارخانجات:
لیفتراک جهت جابجایی بار و تجهیزات در کارخانه ها مورد استفاده قرار میگیرند که انواع دیزلی،بنزینی و برقی و گازی وجود دارد،اما برترین سوخت برای لیفتراک گازمایع میباشد
خرید سیلندر گازمایع لیفتراکی از شرکت هوای خاص
ادامه دارد…….
یک نظر در “گازمایع یک نام بیشمار کاربرد”
بینظیر بود