محاسبات سریع تهویه ساختمان
حجم هوای لازم جهت تهویۀ مناسب فضا بر حسب ابعاد آن فضاست. این حجم بر حسب تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت تعیین می شود. جدول زیر مقادیر توصیه شده برای تعویض هوا در فضاهای مختلف را ارائه می دهد.
| انواع ساختمان یا اتاق | ACH | Cfm/person |
|---|---|---|
| فضاهای زیرشیروانی (برای سرمایش) | 15-12 | |
| اتاقهای دیگ بخار | 20-15 | |
| کلیساها، تالارها | 8 | 30-20 |
| کلاسهای دانشکده | 35-25 | |
| اتاقهای ناهارخوری (هتل) | 5 | |
| موتورخانه ها | 6-4 | |
| ساختمانهای کارخانه ها (سازندگان ابتدایی) | 15-10 | |
| ساختمانهای کارخانه ها (با فوم و رطوبت فوق العاده) | 20-15 | |
| کارگاههای ریخته گری | 30-20 | |
| ماشین آلات گالوانیزه | 30-20 | |
| گاراژها (تعمیر) | 6-4 | |
| گاراژها (انبار) | 17-9 | |
| خانه ها (سرمایش شبانه) | 50-40 | |
| بیمارستانها (عمومی) | 40-35 | |
| بیمارستانها (کودکان) | 90-80 | |
| بیمارستانها (بیماریهای مسری) | 20-10 | |
| آشپزخانه ها (هتل) | 20-10 | |
| آشپزخانه ها (رستوران) | 4 | |
| کتابخانه ها (عمومی) | 15-10 | |
| رختشوییها | *20-5 | |
| کارخانه ها (نساجی – ساختمانهای عمومی) | 4 | |
| کارخانه ها (نساجی – رنگ خانه ها) | 3 | |
| اداره ها (عمومی) | 4 | |
| اداره ها (خصوصی) | 15-10 | |
| حوضهای اسیدشویی | 5 | |
| اتاقهای پمپ | 12-8 | |
| رستورانها | ||
| مدارس (دبستان) | 25-15 | |
| نمایشگاهها (ماشین) | 5 | 35-30 |
| مغازه ها (رنگ) | *20-15 | 35-30 |
| فروشگاهها (ریل راه آهن) | 5 | |
| فروشگاهها (صنایع چوبی) | 10-5 | |
| ایستگاههای فرعی (برقی) | ||
| تئاترها | 10-5 | |
| اتاقهای توربین (برقی) | 2 | 15-10 |
| انبارها | 2 | |
| اتاقهای انتظار (عمومی) | 2 | |
روش برآورد سریع تعداد و اندازه فن های لازم جهت تهویه (محاسبه سریع اگزوفن)
تعداد و اندازۀ فن های لازم برای یک ساختمان را می توان به کمک مراحل زیر بدست آورد:
الف) حجم فضای مورد نظر را بر حسب فوت مکعب بدست آورید.
ب) از جدول قبل تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت (ACH) را بر اساس کاربری فضا بدست آورید.
ج) از رابطۀ زیر مقدار هوا را بدست آورید.
د) پوشش مناسب فن های تهویه وقتی هوا از طرفین ساختمان به داخل می آید تقریباً 3 تا 5/4 در راستای طولی ساختمان و 5/4 تا 5/7 متر در راستای عرض ساختمان است.
هـ ) اگر ساختمان به چند قسمت تقسیم شود، معمولاً در هر قسمت یک فن می گذارند، به شرط آنکه این قسمت ها بیشتر از 20 فوت (6m) درازا نداشته باشند. اگر تقسیم بندی ساختمان در کار نباشد، برای ساختمان هایی که پهنای آنها تا 15 متر است در هر شش متر یک فن کافی است.
و) مقدار هوای کل که در قسمت (ج) بدست آمده را بر تعداد فن های مورد نیاز تقسیم کنید تا ظرفیت هر فن بدست آید.
ز) با مراجعه به کاتالوگ سازنده فن مناسب انتخاب می شود.
مثال: برای یک پارکینگ به عرض 15 متر، طول 45 متر و سقف شیبدار که ارتفاع دیوارهای جانبی آن 6 متر و ارتفاع تا زیر شیروانی 8 متر است، اگزوز فن مناسب را محاسبه کنید.
حل: حجم فضا از لبه ساختمان برابر است با:
حجم فضا از لبۀ بام به بالا برابر است با:
عدد یک در رابطه فوق نصف ارتفاع لبه بام تا رأس شیروانی است. بنابراین حجم کل فضا برابر است با:
از جدول مشخص است که برای پارکینگ اتومبیل داریم؛ ACH = 4 و بنابراین:
اکنون با توجه به اینکه عرض ساختمان بیشتر از 15 متر نیست، در هر شش متر یک اگزوفن قرار می دهیم و بنابراین تعداد کل اگزوفن ها برابر خواهد شد با:
و لذا از هفت اگزوفن در طول ساختمان استفاده می شود که ظرفیت هر یک برابر است با:
بنابراین برای این پارکینگ هفت عدد اگزوز فن هر یک به ظرفیت 1655 cfm که به فواصل شش متری در طول ساختمان نصب می شوند مناسب است.
تخلیه موضعی هوا:
تخلیه و اگزوز موضعی برای کنترل آلودگی محیط یا گرمای بیش از حد در محل تولید آن به کار می رود. سرعت هوا از عوامل بسیار مهم در تهویه موضعی است. هوا باید آن قدر سریع از روی منبع آلاینده حرکت کند تا دود، چربی، غبار، ذرات رنگ و دیگر مواد را برباید و آنها را به داخل هود هدایت کند. هنگام طراحی سیستم تهویه و تخلیۀ موضعی باید سرعت ربایش هوا در منبع آلاینده را در نظر گرفت. این سرعت بسته به نوع آلاینده متفاوت بوده و از جدول زیر بدست می آید:
